Hypotheek of huur na overlijden

Het overlijden van een dierbare brengt veel verdriet met zich mee, maar ook praktische en financiële vragen. Eén daarvan is: wat gebeurt er met de hypotheek of huur van het huis na een overlijden?

Moet de woning verkocht worden, kan de partner blijven wonen, en hoe zit het met huurcontracten? In dit artikel leggen we stap voor stap uit wat u als nabestaande kunt verwachten en welke keuzes u heeft.

Hypotheek na overlijden, hoe werkt het?

Wanneer iemand overlijdt die een koopwoning met hypotheek had, verandert er juridisch en financieel veel. De situatie hangt vooral af van de gezinssamenstelling en hoe de hypotheek is afgesloten.

1. Bij een gezamenlijke hypotheek (partners)

Was de hypotheek afgesloten door beide partners, dan gaat de maandelijkse hypotheekverplichting vaak volledig over op de overblijvende partner. De bank bekijkt of het inkomen van de partner voldoende is om de lasten te dragen.

Gelukkig is er vaak een vangnet:

• Overlijdensrisicoverzekering (ORV): veel hypotheken worden afgesloten met een overlijdensrisicoverzekering. Bij overlijden van één van de partners keert de verzekering een bedrag uit waarmee (een deel van) de hypotheek wordt afgelost. Zo blijven de maandlasten betaalbaar en kan de achterblijvende partner meestal in het huis blijven wonen.
• Nationale Hypotheek Garantie (NHG): als de hypotheek onder NHG valt, kan er hulp of kwijtschelding mogelijk zijn bij financiële problemen door overlijden.

Tip: controleer of er een overlijdensrisicoverzekering is en meld het overlijden bij de verzekeraar en de bank.

2. Bij een hypotheek op één naam

Als de woning en hypotheek op naam van de overledene stonden, gaat het huis naar de erfgenamen. Zij beslissen samen of ze:

• de woning willen overnemen en de hypotheek kunnen voortzetten;
• de hypotheek aflossen met spaargeld of verzekeringsgeld;
• de woning verkopen om de hypotheekschuld af te lossen.

Let op: erfgenamen worden automatisch verantwoordelijk voor de hypotheekschulden als zij de erfenis zuiver aanvaarden. Bij twijfel kan het verstandig zijn om de erfenis beneficiair te aanvaarden, zodat u eerst inzicht krijgt in de financiën.

Huurwoning na overlijden

Bij een huurwoning zijn de regels anders. Het huurcontract eindigt niet automatisch na overlijden; het hangt af van wie er in de woning woont en wat in het huurcontract staat.

1. Als partner of medehuurder

Bent u als partner officieel medehuurder of geregistreerd als huurder, dan kunt u meestal gewoon in de woning blijven wonen. De huur loopt dan op uw naam door.

2. Als u niet officieel medehuurder bent

Woont u wel samen maar staat u niet op het huurcontract, dan kan het ingewikkelder zijn. Soms kunt u aantonen dat u duurzaam samenwoonde (bijvoorbeeld door gezamenlijke rekeningen of een samenlevingscontract) en het huurrecht overnemen. Dit moet u meestal binnen zes maanden na overlijden aanvragen bij de verhuurder of via de rechter.

3. Geen achterblijvende huisgenoten

Als er niemand anders in de woning woont, wordt de huur beëindigd. Nabestaanden moeten de woning ontruimen en opleveren volgens de afspraken met de verhuurder.

Kosten en praktische stappen voor nabestaanden

Bij een koopwoning

• Contacteer de hypotheekverstrekker: meld het overlijden en vraag wat de maandlasten worden.
• Controleer verzekeringen: kijk of er een overlijdensrisicoverzekering of levensverzekering is.
• Bespreek met erfgenamen: beslis samen of u het huis wilt houden of verkopen.
• Vraag eventueel hulp bij de notaris: bij complexe eigendomssituaties of erfbelasting.

Bij een huurwoning

• Informeer de verhuurder: stuur een overlijdensverklaring en bespreek wie in de woning blijft.
• Controleer het huurcontract: bekijk of u medehuurder bent en of u het huurrecht kunt overnemen.
• Plan ontruiming als nodig: maak afspraken over de einddatum en oplevering.

Belang van verzekeringen en voorbereiding

Veel financiële problemen kunnen worden voorkomen door vooraf goede afspraken te maken:

• Overlijdensrisicoverzekering: voorkomt dat een partner gedwongen moet verhuizen door hoge hypotheeklasten.
• Levensverzekering: kan nabestaanden financiële ruimte geven voor huur of hypotheek.
• Testament en samenlevingscontract: leg vast wie erfgenaam is en wie in het huis mag blijven wonen.

Praktisch advies: controleer bij leven welke verzekeringen er zijn en bewaar documenten op een toegankelijke plek. Dat scheelt veel zorgen achteraf.

Na een overlijden verandert er veel rondom de woning. Bij een koopwoning is het belangrijk om te weten of er een overlijdensrisicoverzekering of NHG is en wie verantwoordelijk wordt voor de hypotheek.

Bij een huurwoning hangt het af van het huurcontract en medehuurderschap. Door snel contact op te nemen met de bank of verhuurder en te kijken welke verzekeringen en rechten er zijn, voorkomt u financiële verrassingen en kunt u in alle rust keuzes maken.

Veelgestelde vragen